Antes que cristiáns fumos galegos

A historia de Galicia é unha terra antiga, con raíces profundas nas súas terras e montes. Moito antes de que o cristianismo chegase a ela, antes da influencia da cultura romana, Galicia era unha sociedade celta, con costumes e crenzas propias que se remontan a séculos anteriores á nosa era. Estes primeiros habitantes, os celtas, crearon unha cultura única que perdura na nosa memoria e identidade ata hoxe.

A chegada dos celtas a Galicia

Os celtas chegaron a Galicia ao redor do século VI a.C., e foron os que marcaron profundamente a súa estrutura social e cultural. Traxeran consigo unha serie de costumes, crenzas e rituais que foron claves na conformación da sociedade galega primitiva. A influencia celta, con tradicións basadas no culto á natureza e aos elementos, caracterizaba todo, dende a súa arte ata os seus rituais funerarios.

O ritual celta de enterramento

Un dos aspectos máis interesantes da cultura celta en Galicia é o seu modo de enterramento. Os celtas non só pensaban na morte como o fin, senón que a consideraban unha transición cara ao outro mundo, un concepto espiritual relacionado coa inmortalidade da alma. Os rituais funerarios eran, polo tanto, eventos cheos de simbolismo e de gran importancia na súa vida social.

O enterramento máis común entre os celtas galegos era o entoño funerario, que consistía en colocar ao defunto en pozos ou fosas cavadas na terra. A disposición do corpo variaba, pero o máis frecuente era que o cadáver fose colocado de forma fetal ou en posición sedente, indicando a crenza na vida despois da morte.

Algúns restos arqueolóxicos atopados en Galicia evidencian que os celtas tamén practicaban a cremación. O cadáver do defunto era queimado e, posteriormente, as cinzas ou os ósos calcificados eran recollidos e gardados en urnas funerarias de barro ou metal. Estas urnas eran colocadas en túmulos ou dólmenes, uns monumentos funerarios que, a día de hoxe, continúan sendo símbolos desta época. Estes túmulos tiñan a función de marcar a importancia do falecido dentro da comunidade, sendo tamén lugares de culto e homenaxe aos deuses.

Aínda máis fascinante era a crenza celta de que os mortos viaxaban cara ao outro mundo, un lugar espiritual onde os defuntos serían protexidos por seres sobrenaturais, como os druidas ou os espíritus da natureza. Por iso, non era raro que se enterrasen obxectos persoais co corpo do falecido: armas, xoias ou ferramentas que pensaban que serían necesarias na súa viaxe ou no seu «despertar» no máis aló.

A influencia do cristianismo

Coa chegada dos romanos á península ibérica no século I a.C., e máis tarde coa cristianización das nosas terras, moitos destes costumes celtas comezaron a desaparecer ou modificarse. A imposición do cristianismo traía consigo un novo xeito de entender a morte e o máis aló, no que a resurrección e o Xulgamento Final substituían as creencias no ciclo de vida e morte que os celtas tiñan.

Sen embargo, moitos dos costumes e crenzas celtas non se perderon por completo. A súa influencia aínda pode verse en moitas das nosas tradicións e festividades, como o Samaín, a festa que sinalaba a chegada do inverno e que celebraba a conexión cos mortos e cos espíritos. Esta celebración continuou sendo relevante na cultura galega, adoptando elementos do cristianismo, pero mantendo tamén as súas orixes ancestrais.

A memoria celta na Galicia moderna

Hoxe en día, os ecos da civilización celta seguen vivos en Galicia. Non só nos nomes de lugares, que moitas veces teñen orixe celta, senón tamén nas nosas tradicións, festas e mesmo na nosa música, que conserva os sons das gaitas e tambores, instrumentos emblemáticos da cultura celta. Galicia, antes que cristiana, foi unha terra de célticos, e a súa herencia perdura como un recordo vivo de quen fomos, antes da chegada do cristianismo e da romanización.

Ao reflexionar sobre esta Galicia celta, entendemos mellor a nosa identidade como pobo, un pobo que, sen deixar de mirar cara ao futuro, mantén intacto o vínculo coa súa ancestral herdanza cultural. E, neste camiño, recordamos que antes que cristianos, fumos galegos.

(Disculpa a todos los que lean este artículo desde fuera de Galicia, pueden utilizar el traductor propio de Google. Gracias.)